Giữ nghề làm bánh đa nem, mỳ gạo giúp làng cổ giảm nghèo

Ngôi làng cổ nổi tiếng với nghề làm bánh đa nem, mỳ gạo đang nỗ lực phát triển tiềm năng du lịch. Nhờ những hoạt động này, người dân có thể thoát nghèo, nâng cao đời sống kinh tế gia đình.

Thổ Hà là một ngôi làng cổ thuộc xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Nơi đây mang vẻ đẹp cổ kính đặc trưng của một làng quê thuần Việt với quần thể kiến trúc, văn hóa, cảnh quan hết sức độc đáo.

Ngôi làng này có điểm khá khác biệt với các làng quê Bắc bộ là hoàn toàn không có ruộng lúa. Nhiều đời nay, người dân chủ yếu sinh sống bằng các nghề như: Sản xuất bánh đa nem, mỳ gạo, gốm, bánh đa vừng...

Giữ nghề làm bánh đa nem, mỳ gạo giúp làng cổ giảm nghèo

Cổng làng Thổ Hà

Với điều kiện địa lý thuận lợi, làng nằm cạnh bến sông, các sản phẩm của dân làng được đặt chân đến hầu hết các tỉnh thành lớn nhỏ trong cả nước.

Đến làng Thổ Hà những ngày giáp Tết, từ đường làng, ngõ xóm, từ bờ tường, mái nhà, mé ao… chỗ nào có nắng là chỗ ấy có bánh đa. Cả làng phảng phất một mùi thơm của bột.

Khách đến đây sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh người phụ nữ ngồi bên bếp than đôi tay nhanh thoăn thoắt trở bánh. Cái bánh đa nướng to bằng cái mẹt, vàng ươm, nóng hổi, giòn rụm.

Bán đa nem, mỳ gaọ Thổ Hà nổi tiếng bởi từ khâu chọn gạo, ngâm gạo, xay bột, tráng bánh, phơi bánh đến cắt bánh… đều đòi hỏi sự tỉ mẩn, cẩn trọng. Chỉ một chút sai sót, lơ đễnh, mẻ mỳ, bánh sẽ không có được độ thơm, ngon như mong muốn.

Bánh đa nem Thổ Hà có màu trắng vừa phải, mềm, dẻo, mở túi đựng bánh thấy còn thơm mùi gạo. Khi cuộn nem rán, vỏ bánh giòn tan, nhúng vào nước lại dai.

Bao gói đẹp, chất lượng sản phẩm bảo đảm, không sử dụng hàn the hay chất tẩy màu, do đó, bánh đa nem Thổ Hà không những có uy tín với khách hàng trong nước mà còn được xuất khẩu sang nước ngoài.

Ngày 23/5/2016, Cục Sở hữu Trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể thương hiệu “Bánh đa nem Thổ Hà”.

Bà Lê Thị Hà - một người dân của Thổ Hà, nhấn mạnh: ‘Nhờ nghề làm bánh đa nem dân làng có một cuộc sống ổn định, nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên đây là công việc vất vả, đặc biệt là khâu phơi phóng sau khi sản xuất. Nắng thì không sao nhưng mưa thì người dân chạy tất tả để thu gom bánh đa, mỳ đang phơi dở ngoài trời’.

Không chỉ sản xuất bánh đa nem, mỳ ra thị trường trong và ngoài nước người dân nơi đây có có thể thu lợi từ việc phát triển mô hình du lịch.

Làng nằm ven sông thuận lợi về giao thương

Ngôi làng này chứa những công trình kiến trúc cổ được xây dựng từ thế kỷ XVI, XVII như ba di tích lịch sử văn hóa được nhà nước công nhận là đình Thổ Hà, chùa Thổ Hà (Đoan Minh Tự), Văn chỉ.

Nơi đây cũng có các ngôi nhà cổ có niên đại hàng trăm năm được xây dựng bằng vật liệu là những sản phẩm nghề gốm hết sức lạ mắt cùng với những ngõ hẹp và dài hun hút rêu phong cổ kính.

Một số hộ dân ở Thổ Hà đã đón các đoàn khách trong và ngoài nước đến thăm quan làng cổ, ăn cơm cùng gia đình, trải nghiệm cuộc sống địa phương. Ngoài ra, khách du lịch cũng được hướng dẫn để trải nghiệm cách làm bánh đa và mỳ.

Ông Trịnh Quanh Việt (làng Thổ Hà) chia sẻ: 'Gia đình tôi cũng có xưởng sản xuất bánh đa nem, mỳ gạo nhưng quy mô nhỏ, chủ yếu phục vụ khách du lịch. Mỗi tháng nhà tôi đón khoảng chục đoàn khách lớn, nhỏ'.

Ông Trịnh Quang Liêm - phó thôn Thổ Hà cho biết: 'Tổng số cả thôn có khoảng 1000 khẩu. Trong đó, 70% là sản xuất bánh đa, còn lại là chạy chợ, làm bánh tẻ, buôn bánh đa, mỳ gạo đi các tỉnh.

Mặc dù có nhiều nhà cổ giá trị cả về mặt văn hóa, lịch sử, chứa đựng nhiều tiềm năng du lịch nhưng đến nay, các hoạt động chỉ mang tính tự phát, chưa bài bản. Duy nhất nhà ông Trịnh Quang Việt là hoạt động theo hướng du lịch cộng đồng’.

Vị phó thôn này nhấn mạnh, về lâu dài, nhân dân Thổ Hà cũng như địa phương rất mong muốn thúc đẩy mảng du lịch - dịch vụ, cải thiện đời sống kinh tế cho bà con hơn nữa.